Hvers vegna sögðu Norðmenn NEI?

Frændur okkar Norðmenn hafa tvívegis efnt til þjóðaratkvæðagreiðslu um aðild að Evrópusambandinu, ESB, (áður Evrópubandalaginu), árin 1972 og 1992. Raunar má rekja samskiptasögu Norðmanna við bandalagið aftur til upphafs sjöunda áratugar en þá var talsverð umræða í Noregi um aðild, en aldrei var þó látið á hana reyna þá, líklega vegna andstöðu innan bandalagsins sjálfs, þótt pólitískar aðstæður í Noregi hafi líka haft sitt að segja.

Vinstrihreyfingin – grænt framboð stóð fyrir málþingi um Ísland og Evrópu þann 10. janúar sl. Var þar margt ágætra erinda og umræða góð og málefnaleg. Frá Noregi kom Dag Seierstad, landsþekktur baráttumaður gegn aðild Noregs að ESB og forystumaður í SV (Sosialistisk Venstreparti), flokks Kristinar Halvorsen fjármálaráðherra Noregs. Eftir Dag liggur fjöldi greina, bóka og bæklinga, einkum um Evrópumálefni (sumt af því má nálgast á hér eða hér.

Í erindi sínu fjallaði Dag Seierstad um umræðuna í Noregi um ESB-aðild og helstu ástæður þess að Noregur hefur tvívegis hafnað aðild, enda þótt meirihlutinn í stjórnmálalífi, atvinnulífi og fjölmiðlum hafi stutt aðild (það er reyndar sama mynstur og við höfum séð í öðrum löndum þar sem fram hafa farið þjóðaratkvæðagreiðslum um einstök málefni ESB, t.d á Írlandi, í Danmörku, Frakklandi og Hollandi).

Það er fróðlegt fyrir okkur að skoða hvaða rök hafa vegið þyngst í Noregi. Ekki vegna þess að aðstæður séu að öllu leyti sambærilegar eða að við Íslendingar metum málin á nákvæmlega sama hátt og Norðmenn. Miklu fremur vegna þess að við eigum þrátt fyrir allt margt sameiginlegt, atvinnulíf hér og í Noregi er miklu sambærilegra heldur en innan Evrópusambandsins að jafnaði, bæði löndin eru aðilar að samningnum um Evrópska Efnahagssvæðið og hafa þannig sömu stöðu gagnvart ESB, bæði löndin liggja í útjaðri Evrópu og hafa langa strandlengju og eru þannig langtum háðari sjávarútvegi en nokkurt land innan ESB (reyndar má segja að þar sé himinn og haf á milli og ESB er afar háð viðskiptum við þessi tvö lönd með sjávarafurðir). Af þessum og fleiri ástæðum er gagnlegt að skoða reynslu Norðmanna. Helstu ástæður þess að segja nei við aðild að ESB eru m.a. að mati Dags Seierstad:

Ég rek þessi atriði úr erindi Dags Seierstad hér vegna þess að mörg þeirra eiga vel við um aðstæður hér á Íslandi. Ekki öll og sum misvel, en engu að síður er margt sem við eigum sameiginlegt með Norðmönnum hvað varðar sambandið við ESB. Hagstjórnarrökin, rökin um málefni sjávarútvegs og landbúnaðar og byggðamál eiga vel við, og svo að sjálfsögðu allt sem sagt er um lýðræði og sjálfstæða rödd í alþjóðasamfélaginu.  

Í Noregi fór fram ítarleg umræða um ESB-málin, bæði í kringum atkvæðagreiðsluna 1972 og eins 1992. Þar var ekki hrapað að ákvörðun heldur stóð umræðan og upplýsingaöflun í mörg ár og síðan aðildarviðræður sem skiluðu Norðmönnum einungis 3ja ára aðlögunartíma hvað varðaði sjávarútveginn. Það reyndist þeim óaðgengilegt og eitthvað í þá veru væri okkur enn frekar óaðgengilegt.

Það er mikilvægt að við Íslendingar förum ekki fram úr sjálfum okkur í þessu máli. Við búum að skelfilegri reynslu af því að hafa hlaupið of hratt í kapphlaupinu um að græða mest og eiga mest. Við skulum því anda rólega og takast á við þau viðfangsefni sem eru hvað brýnust nú um stundir. Hitt hleypur ekki frá okkur ef svo skyldi fara að þjóðin vilji að Ísland gerist aðili að Evrópusambandinu. Og hún á sjálf að taka þá ákvörðun.

 

(Þessi grein birtist á www.mbl.is 21. janúar 2009).

Hitnar í kolum

Mótmælin gegn ríkisstjórninni sem fram fóru á Austurvelli í dag og kvöld eru söguleg.  Það eru áratugir síðan stjórnvöldum hér á landi hefur verið mótmælt af ámóta þunga og aldrei jafn ítrekað og gerst hefur nú undanfarnar vikur og mánuði.  Og tilefnið er ærið.  Hér situr vanhæf ríkisstjórn sem hefur komið íslensku þjóðarbúi í þrot.

Andstaðan við ríkisstjórnina fer stigvaxandi og það er þverskurður af samfélaginu sem mætir á Austurvöll reglulega og lætur í sér heyra.  En ráðamenn skella því miður skollaeyrum við og virðast lifa í fullkominni afneitun.  Telja sjálfum sér trú um að mótmælendur séu fámennur hópur stjórnleysingja, sem vinstrimenn skipuleggi.  Þegar svo er komið fyrir forystu ríkisstjórnarinnar er hún algerlega sambandslaus við þjóð sína - hún er hrædd.

Stemningin fyrir framan Alþingishúsið nú í kvöld var einstök.  Fólk á öllum aldri, foreldrar með börn, ömmur og afar, allt pólitíska litrófið (eða svo gott sem).  Krafan var skýr: ríkisstjórnin er vanhæf, hún verður að fara frá og boða til kosninga.  Mælirinn er fullur, ríkisstjórnin misbýður þjóðinni gersamlega.  Einn þingmaður úr stjórnarliðinu sagði við mig á þingi í dag að viðkomandi væri fullkomnlega misboðið yfir framgöngu okkar Vinstri grænna á Alþingi þegar við vöktum máls á ráðleysi ríkisstjórnarinnar og kröfðumst umræðu um raunverulegar aðgerðir.  Vissulega var málflutningur okkar hvass og hávaðasamur á köflum, en væri ekki nær fyrir þingmenn stjórnarflokkanna að hlusta á þjóðina?  Eða tala þeir ekki lengur sama tungumál og þjóðin?  Skilja þeir ekki hvernig fólki er innanbrjósts og að fjöldi fólks er á barmi örvæntingar vegna ástandsins?

Dagar ríkisstjórnarinnar eru taldir.  Spurningin er hvenær það rennur upp fyrir forsætisráðherra og hann mannar sig í að segja af sér.  Sú stund nálgast dag frá degi, því fyrr því betra.  Við þurfum nýja ríkisstjórn sem fer í að endurmóta og byggja upp íslenskt samfélag á grundvelli félagshyggju og jöfnuðar og með það að leiðarljósi að forðast óbærilega skuldbindingar núverandi og komandi kynslóða.  Sjálfstæðisflokkurinn á ekki erindi í þann leiðangur.

En ekki áfram sömu ríkisstjórn

Krafan um breytingar Skúli snýst ekki um að núverandi ríkisstjórn haldi áfram með einhverri málamynda lýtaaðgerð.  Hún snýst um kosningar og nýja ríkisstjórn.  Hvenær skyldi Samfylkingin átta sig á því?  Hún er satt að segja að verða býsna samábyrg Sjálfstæðisflokknum - ábyrg fyrir efnahagshruninu.

Skúli Helgason: Krafa um breytingar á rétt á sér

Kannski nóg að halda einn fund - og pakka svo saman!

Flokksþing Framsóknarflokksins samþykkir að hefja eigi aðildarviðræður við Evrópusambandið.  Hins vegar setur flokkurinn fram skilyrði fyrir aðildarviðræðum.  Þau skilyrðu eru þess eðlis að það þarf varla að halda nema einn fund með Brussel-liðum, því sendinefndin verður áreiðanlega send heim með fyrsta flugi.  Aðalspurningin er hvort Framsókn meinar eitthvað með skilyrðunum:

... tryggi hagsmuni almennings og atvinnulífs og þá sérstaklega sjávarútvegs og landbúnaðar. Þá sé fullveldi og óskorað forræði Íslendinga yfir auðlindum þjóðarinnar grundvallarkrafa í þeim viðræðum.

... að staðfest verði að Íslendingar einir hafi veiðirétt innan íslenskrar fiskveiðilögsögu og að fiskveiðistjórnun verði áfram innanríkismál Íslendinga, enda styðjist hún við reglur ESB um stöðug hlutföll, nálægðarreglu og Lúxemborgarsamkomulagið. Þá verði Ísland sjálfstæður aðili að samningum um flökkustofna.

... einnig verði fæðuöryggi þjóðarinnar tryggt og viðurkennd nauðsyn á sérstökum ákvæðum vegna fámennis þjóðarinnar. Viðurkennt verði að íslenskur landbúnaður sé heimskautalandbúnaður. Þá verði framleiðsla og úrvinnsla íslenskra landbúnaðarafurða tryggð ásamt sérstöðu og hreinleika íslenskra landbúnaðarstofna.

Framsókn vill sækja um ESB

Hroki og hleypidómar

Lúðvík Bergvinsson, formaður þingflokks Samfylkingarinnar, skrifar grein í Morgunblaðið í dag.  Þar gerir hann tilraun til að verja ríkisstjórnina og sannfæra sjálfan sig og aðra um að það sé allt í besta lagi að hún sitji sem fastast.

Það er skondið að jafnvel þótt þingmaðurinn viðurkenni að kerfið hafi hrunið og að stjórnvöld hafi brugðist, finnst honum engin ástæða til að ríkisstjórnin axli ábyrgð á ástandinu.  Um leið og hann segir að krafan um kosningar sé ekki ósanngjörn, má hann ekki til þess hugsa að kosið verði nú fljótlega (nema náttúrulega ef Sjálfstæðisflokkurinn tekur ekki upp stefnu Samfylkingarinnar í Evrópumálum!).  Hann segir það hlutverk stjórnvalda (þeirra sömu og brugðust hlutverki sínu og skyldum) að sannfæra almenning um að hann hafi rangt fyrir sér þegar hann krefst kosninga!  Það hvarflar ekki að þingmönnum stjórnarflokkanna að ÞEIR hafi rangt fyrir sér og þjóðin rétt.  Að það sé einmitt mikilvægt að stjórnvöld stigi til hliðar og boði til kosninga svo þjóðin geti sjálf ákveðið hverjum hún treystir til að leiða endurmótun samfélagsins.  Nei, þeir vilja bara fá frið fyrir kvabbinu í þjóðinni.

Þvílíkur hroki og hleypidómar í garð þjóðarinnar.  Og svo vogar þingmaðurinn sér að segja að enginn þingmeirihluti en sá sem núverandi ríkisstjórn styðst við sé líklegri til að koma í gegn mikilvægum og nauðsynlegum breytingum!  Sami meirihluti og kollkeyrði íslenskt samfélag og kann ekki einu sinni að skammast sín.  Sami Sjálfstæðisflokkur og hefur rekið harða nýfrjálshyggjustefnu undanfarin 18 ár og sem ber höfuðábyrgð á því hvernig komið er, á að stýra uppbyggingarstarfinu í boði Samfylkingarinnar.  Áfram á sérgæskan og gróðahyggjan að ráða för, einkavæðing í velferðarþjónustu, spillingin í stjórnkerfinu, þmt. í bankageiranum (Seðlabanki, Fjármálaeftirlit o.fl.). 

Samfylkingin átti sér etv. viðreisnar von fram undir lok síðasta árs, enda var hún ekki jafn þvæld í stjórnleysi undanfarinna ára eins og Sjálfstæðisflokkurinn.  Nú er hins vegar hætt við að það fari að halla undan fæti í þeim herbúðum eftir því sem flokkurinn sekkur dýpra í ábyrgðarfenið og límir sig fastar að Sjálfstæðisflokknum.  Skyldi manninum líða vel?

Ríkishryðjuverk og stríðsglæpir

Frá því fyrir áramót hefur Ísraelsher beitt stórvirkum vígtólum sínum á palestínska þjóð og nú liggja um 1000 manns í valnum.  Meira en 95% þeirra eru Palestínumenn, fallnir ísraelskir hermenn nokkrir tugir.  Um helmingur fallinna eru konur og börn.  Dæmi eru um að Ísraelsmenn hafi þvingað palestínska borgara inn í hús til þess eins að varpa síðan á þau sprengjum.

Ísraelsríki brýtur alþjóðalög og samninga, meðal annars um mannréttindi.  Þar má nefna Genfarsáttmálann um vernd óbreyttra borgara.  Ísraelsríki virðir ekki samþykktir Sameinuðu þjóðanna og virðist gera það með stuðningi Bandaríkjastjórnar.  Ísraelsher hefur gerst sekur um að varpa sprengjum á starfsstöðvar hjálparstofnana Sameinuðu þjóðanna á Gaza svo þeim er gert ómögulegt að sinna mannúðar- og hjálparstörfum.  Atburðirnir á Gaza eru ekkert annað en hryðjuverk af hálfu ríkisstjórnar Ísraels, stríðsglæpir, og þetta er hvergi nærri í fyrsta skipti sem Ísraelsher gerir sig sekan um svona framferði. Ísraelsher beitir ólögmætum vopnum, gerir óbreytta borgara að skotmörkum, lætur sprengjum rigna á starfsstöðvar hjálparstofnana, skerðir fjölmiðlafrelsi, kemur í veg fyrir að fólk geti flúið átakasvæðið og svo framvegis.  Hér á ekki við lögmálið um auga fyrir auga heldur miklu fremur auga fyrir augnhár svo vitnað sé í Ísraelsmanninn Avi Shlaim. Og alþjóðasamfélagið lætur þetta viðgangast. 

Greinin er lengri og hefur þegar birst í heild á vefsvæði Smugunnar: http://www.smugan.is/pistlar/adsendar-greinar/nr/605

Ríkisstjórn á flótta

Það vekur athygli að í morgun safnaðist hópur fólks fyrir framan Alþingishúsið til að mótmæla ríkisstjórninni þegar hún kom saman til reglubundins ríkisstjórnarfundar.  Hvers vegna ekki í Ráðherrabústaðnum í Tjarnargötu eða í stjórnarráðshúsinu við Lækjartorg?

Á Íslandi gildir þrískipting ríkisvaldsins.  Löggjafarvald, framkvæmdavald og dómsvald.  Ráðherrar í ríkisstjórninni eiga að vísu yfirleitt sæti á Alþingi (með örfáum undantekningum) og þeir víka ekki sæti þar þótt þeir setjist í ríkisstjórn (eins og t.d. í Noregi).  En ráðherrar hafa til þessa fyrst og fremst komið í Alþingishúsið til að mæla fyrir þingmálum og taka þátt í almennum þingstörfum og þingflokksstörfum.  En nú ber nýrra við.

Alþingishúsið er allt í einu orðin fundarstaður ríkisstjórnarinnar fyrir hefðbundna fundi hennar (m.a.s. meðan þing starfar ekki).  Eins konar griðastaður ríkisstjórnar sem er orðin leið á að mæta ávallt mótmælum þegar hún kemur saman.  Þess vegna tók hún upp á því að funda í skjólinu í Alþingishúsinu, í fundarherbergi forsætisnefndar Alþingis, og átti von á að fá þá meiri frið, hún kæmist alltént klakklaust á fundarstað. 

En ríkisstjórnin verður að átta sig á því að það skiptir engu máli hvar hún fundar.  Hún er jafnóvinsæl og jafn trausti rúin.  Hún verður væntanlega leituð uppi hvar sem hún fundar, jafnvel þótt hún fari á fjöll, því það er rík þörf hjá þjóðinni til að koma á framfæri mótmælum við störfum hennar og kröfunni um að hún fari frá og boðað verði til kosninga.  Ríkisstjórn sem er komin á þvílíkan flótta frá þjóð sinni, gerði best í því að flýja líka ráðherrastólana og skila umboði sínu til þjóðarinnar.  Það verður hennar að veita nýju Alþingi og nýrri ríkisstjórn umboð til að byggja hið "Nýja Ísland".

Var fjölmiðlum líka hótað?

Sigurbjörg Sigurgeirsdóttir, stjórnsýslufræðingur, sem var einn frummælenda á almennum borgarafundi í Háskólabíói í gærkvöldi, greindi svo frá í upphafi máls síns:  einn ráðherra ríkisstjórnarinnar hafði samband við hana fyrir fundinn og ráðlagði henni að tala varlega á fundinum, sjálfrar sín og starfsframa síns vegna!

Sem sagt: ráðherrann hafði í hótunum við Sigurbjörgu, ef hún talaði ekki varlega gæti hún haft verra af.  Þótt Sigurbjörg hefði ekki nafngreint ráðherrann kom glöggt fram í erindi hennar að um var að ræða heilbrigðisráðherra, Guðlaug Þór Þórðarson.  Ráðherrann misbeitti augljóslega valdi sínu og umboði og þess á að krefjast að hann geri grein fyrir afskiptum sínum og stjórnarathöfnum í þessu máli.

Nú bregður svo við að fjölmiðlar, sem þó hafa sagt af fundinum, greina ekki frá þessum tíðindum.  Eina undantekningin frá því er að vefritið smugan.is er með frétt um málið.  Eyjan vísar síðan í þá frétt.  Aðrir miðlar virðast mér hafa þagað þunnu hljóði.  Hvernig stendur á því?  Er ekki komið nóg af meðvirkni þeirra með spillingar- og eyðileggingaröflunum í þjóðfélaginu?  Var þeim kannski líka hótað rétt eins og Sigurbjörgu?

Er nema von að spurt sé!

 

Viðbót kl. 12.40.

Í hádegisfréttum Ríkisútvarpsins var fjallað um málið og greint frá ofangreindum orðum dr. Sigurbjargar.  Jafnframt var skýrt frá því að hún hefði ekki viljað tjá sig frekar um málið en með þeim hætti sem hún gerði á fundinum.  Þá var haft eftir Guðlaugi Þór Þórðarsyni heilbrigðisráðherra að hann kannaðist ekki við að vera umræddur ráðherra, hann hefði ekki talað við "þessa manneskju" eins og hann komst að orði, um langt skeið.  Sé það rétt, er enn spurningin, hver er ráðherrann ungi sem varaði dr. Sigurbjörgu við og sagði hana að tala varlega?  Enn er spurt.

Eftir kvöldfréttir

Og nú kom yfirlýsing frá Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur, formanni Samfylkingarinnar, að hún væri ráðherrann sem hefði sent Sigurbjörgu skilaboðin um að tala varlega.  Fátt kemur manni nú orðið á óvart!

Og þetta vill Þorgerður Katrín ekki fordæma!

Fréttir hafa borist af því að hjálparstofnanir hafi hætt starfsemi á Gaza vegna sífelldra árása Ísraelsmanna á svæðið, þar sé enginn vegur lengur að aðstoða særða og sjúka.  Ísraelsmenn eru sakaðir um brot á alþjóðalögum og ljóst er að þeir hafa hertekið land og virða að vettugi samþykktir Sameinuðu þjóðanna.  Fjöldamorðum þeirra á blásaklausu fólki linnir ekki og verst eru örlög barna og ungmenna.  Þennan stríðsrekstur og ólögmætu aðgerðir Ísraela vill Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir varaformaður Sjálfstæðisflokksins ekki fordæma.  Hvað vakir eiginlega fyrir henni og öðrum þeim sem eru sömu skoðunar?

Ísraelsmenn sakaðir um brot á alþjóðalögum

Sjálfstæðisflokkur á hröðum flótta

Sjálfstæðisflokkurinn heldur landsfund sinn í lok janúarmánaðar.  Forysta flokksins ákvað að flýta landsfundinum til að ræða stefnuna í Evrópumálunum.  Fundurinn verður haldinn undir hótunum formanns samstarfsflokksins í ríkisstjórn, Samfylkingarinnar, um að stjónarsamstarfinu sé sjálfhætt ef Sjálfstæðisflokkurinn breytir ekki um stefnu og tekur stefnuna með Samfylkingunni inn í Evrópusambandið.

Eitt er að Sjálfstæðisflokkurinn skuli láta aðra flokka ráða því hvenær hann heldur landsfund og um hvað á að ræða.  Það er í sjálfu sér aumkunarvert.  Hitt er svo annað að það getur vel hafa hentað forystu Sjálfstæðisflokksins að flýta landsfundi og láta hann snúast um Evrópumálin í þeim tilgangi að breiða yfir hneykslið sem er efnahagshrunið og skuldabyrðarnar sem íslensk þjóð stendur nú frammi fyrir.

Hugmyndafræði nýfrjálshyggjunar, sem í ríkum mæli hefur verið leiðarljós ríkisstjórna Sjálfstæðisflokksins allt frá 1991, hefur beðið skipbrot.  En Sjálfstæðisflokkurinn og forysta hans forðast að ræða þá staðreynd.  Ólíklegt er að landsfundurinn muni gera upp við þá stefnu sína, sem þó væri gustuk.  (Úr þessum herbúðum eru menn amk. vanir að krefjast uppgjörs við hrun eða fall pólitískrar hugmyndafræði, einkum ef það á við aðra en þá sjálfa!).

Nei, Sjálfstæðisflokkurinn neitar að horfast í augu við ábyrgð sína á hruninu í efnahags- og atvinnulífi þjóðarinnar.  Hann neitar að axla ábyrgð, á stóru og smáu, og allir gæðingarnir sem og léttadrengirnir sitja sem fastast í sínum stólum.  Á meðan er slóðin hulin, slóð mistaka og afglapa.  Og þá er gott að geta ornað sér við umræðu um Evrópumál, sem öll mun snúast um að þóknast samstarfsflokknum svo þeir geti vermt valdastólana enn lengur, í óþökk þjóðarinnar.  Sérsveit Sjálfstæðisflokksins í Evrópumálum þeysist um landið til að leita einhvers konar málamiðlunar og á meðan verður ekki rætt um neyðarástandið sem flokkurinn ber ábyrgð á.  Það heitir að vera í miðjum skafli við að moka!  Það snjóar og snjóar á ríkisstjórnarheimilinu þótt hvarvetna um landið sjái almenningur auða jörð - og sviðna - eftir hátt í tveggja áratuga stjórnarsetu Sjálfstæðisflokksins, sem íslenskir jafnaðarmenn hafa verið svo hupplegir að framlengja.  Einnig það í óþökk þjóðarinnar.

Væri ekki nær að flokkurinn sem kennir sig við sjálfstæði, og fékk í síðustu alþingiskosningum flest atkvæði, gerði upp við fallít hugmyndafræði og léti öðrum eftir landsstjórnina?  Öðrum sem eru reiðubúnir að moka flórinn eftir nýfrjálshyggjuna og byggja upp samfélag á nýjum og breyttum grunni, grunni velferðar, réttlætis, jöfnuðar og lýðræðis.  Það held ég nú.