Góðar óskir fylgja nýrri stjórn

Ný ríkisstjórn Vinstri grænna og Samfylkingar hefur tekið til starfa.  Hún á fyrir höndum mörg risavaxin og erfið verkefni.  Meginstarfið á næstu mánuðum og misserum mun lúta að því að koma atvinnulífinu á réttan kjöl og treysta og tryggja hag heimila og fjölskyldna í landinu.  Ekkert mál má skyggja á þetta brýna viðfangsefni.

Íslenskt samfélag er brotið og beyglað eftir áralanga stjórnarsetu Sjálfstæðisflokksins og hægri aflanna í landinu.  Hugmyndafræði frjálshyggjunnar og markaðsvæðingar, fylgt af taumlausri græðgi eftir efnislegu ríkidæmi, setti samfélagið á hliðina og hefur valdið ómældu tjóni með alvarlegum félagslegum afleiðingum.  Verkefnið sem bíður nýrra stjórvalda er að byggja upp samfélag á nýjum grunni, með ný gildi að leiðarljósi.  Við viljum ekki og þurfum ekki sömu grunngildi og hrundu í hausinn á okkur í haust. 

Stjórnarflokkarnir heita því að byggja upp norrænt velferðarsamfélag í þess orðs bestu merkingu.  Vonandi tekst það.  Mikil áhersla á samstarf við samtök launafólks og atvinnulífs, sveitarfélög og fleiri lykilaðila gefur fyrirheit um að stjórninni takist að hafa forystu um að við vinnum okkur út úr kreppunni.  Ríkisstjórnin mun ekki ein vinna verkið, þjóðin öll verður að koma að því og það þarf að skapa samstöðu um réttlátt þjóðfélag, jöfnuð og velferð.  Stjórnarandstaðan hefur líka hlutverki að gegna eins og ávallt í lýðræðislegu þjóðfélagi, hún þarf að veita stjórninni aðhald en um leið hvatningu og stuðning og ríkisstjórnin á að tileinka sér ný vinnubrögð þar sem önnur stjórnmálaöfl en þau sem sitja í ríkisstjórn eiga sinn sess og skipta máli.

Stjórnarflokkarnir, Vinstri græn og Samfylking, eiga um margt sameiginlegan málefnagrundvöll.  Báðir byggja flokkarnir á félagshyggju og jöfnuði, lýðræði og sjálfbærri þróun.  Báðir vilja flokkarnir líta til hinna Norðurlanda um grunngerð samfélagsins.  Þeir eiga því margt sameiginlegt sem mun auðvelda þeim samstarfið á erfiðum tímum. 

Það er einkum í Evrópusambandsmálum sem flokkana greinir á.  Samfylkingin hefur um langt skeið viljað að Ísland gengi í Evrópusambandið meðan Vinstri græn eru því andsnúin.  Snertiflötur flokkanna í málinu er þó sá að vilja að þjóðin sjálf ráði örlögum sínum í þessu stóra máli.  Samkomulag þeirra gengur einmitt út á að þjóðin fái málið til sín í kjölfar viðræðna við ESB þar sem allir þættir málsins verða krufnir til mergjar og lagðir á borðið.  Jafnframt áskilja flokkarnir sé fullan rétt að halda uppi málflutningi sínum og vinna sjónarmiðum sínum fylgis meðal þjóðarinnar.  Það er lýðræðisleg nálgun.  Einhverjum þykir að málið sé sett í hendur stjórnarandstöðunnar en sannleikurinn er sá að málið fær einfaldlega lýðræðislega umfjöllun á Alþingi og þar verður úr því skorið hvort farið verður í viðræður eða ekki.  Það er í senn lýðræðislegt og þingræðislegt. 

Er það óvenjulegt eða óeðlilegt að í ríkisstjórnarsamstarfi sé treyst á þingræðið?  Varla.  Sérhver þingmaður er bundinn af sannfæringu sinni einni og þannig mun málið verða útkljáð á Alþingi og síðar í þjóðaratkvæðagreiðslu ef meirihluti þingmanna vill koma málinu til þjóðarinnar.  Ef að líkum lætur verður það fyrst eftir tvö og hálft til þrjú og hálft ár.  Á meðan mun ríkisstjórnin hafa í nógu að snúast við að koma samfélaginu á réttan kjöl.

Nýrri ríkisstjórn fylgja góðar óskir.  Henni mun ekki af veita.  Verkefni hennar er risavaxið og verður vafalítið vanþakklátt á köflum.  Ég er sannfærður um að sérhver ráðherra, og ríkisstjórnin í heild, mun starfa af fullri einlægni og besta vilja til að vinna landi og þjóð vel.  Þegar öllu er á botninn hvolft er það besta loforðin sem ný stjórn getur gefið þjóðinni.

Greinin birtist fyrst á www.pressan.is 11. maí 2009.